Jan-van-Genten Spektakel!

Op zaterdag 27 december loop ik mijn laatste excursie van het jaar bij de Zuidpier van IJmuiden. Na enkele dagen vrieskou en een ijzige oostenwind, is het vandaag gelukkig wat aangenamer en heerlijk vogelweer. De volle groep deelnemers staat al voor het aanvangsttijdstip op de parkeerplaats en met hoge verwachtingen worden de wenssoorten besproken. Gaan we misschien een Sneeuwgors zien, of een Bokje, of hopelijk een Jan-van-Gent!

We beginnen op het strand, waar we een korte meeuwenstudie doen. We zien nog 3 overwinterende Kleine Mantelmeeuwen, verschillende Grote Mantelmeeuwen en een Pontische Meeuw. Er lopen ook enkele Drieteenstrandlopers, maar de aandacht wordt vooral getrokken door de Jan-van-Genten in de achtergrond. We besluiten dus snel door te lopen naar de Zuidpier, waar we welkom worden geheten door een groepje Toppers vlak naast de blokken van de pier.

Mannetje Topper ©Lars Buckx

We lopen langzaam verder de pier op en komen al snel de eerste Steenlopers en ook een Paarse Strandloper tegen. Terwijl we deze tamme vogels van dichtbij bekijken en fotograferen zien we ook de eerste Oeverpiepers al roepend langs ons vliegen. Over ons heen vliegen enkele Smienten en ook verschillende groepen Aalscholvers. Al snel wordt duidelijk dat er iets bijzonders aan de hand is, want wat verder op zee zien we een plakkaat van vele honderden Aalscholvers dicht op elkaar vissen. Er boven vliegen enkele tientallen Jan-van-Genten nieuwsgierig rond om te zien wat er te halen valt.
Terwijl we langzaam verder de Zuidpier op lopen zien we van alle kanten Jan-van-Genten aankomen. De vogels komen soms prachtig dichtbij of zelfs over de Zuidpier heen gevlogen. Boven zee vlakbij de pier begint inmiddels een ongekend spektakel te staan: honderden Jan-van-Genten vliegen rond boven zee en duiken ook regelmatig het water in. Wat een uniek schouwspel!

Jan van Genten bij de Zuidpier ©Lars Buckx

Inmiddels vliegen ook overal om ons heen Jan-van-Genten. De wens om een Jan-van-Gent te zien is uitgekomen, en hoe! Ik sta zelf ook met grote ogen te kijken, want zó veel Jan-van-Genten heb ik hier ook nooit eerder gezien. Mogelijk is er door de harde oostelijke wind veel vis naar de kust gedreven en verzamelen de vogels zich daarom zo dicht bij de kust.
Iets verderop zien we bij twee Kuifaalscholvers dat al die vogels hier niet voor niets zitten. Beide vogels komen met een vis boven. De ene vis is echter een stuk kleiner en is meteen opgeslokt, terwijl de andere vis aardig wat moeite kost om weg te krijgen. De ene Kuifaalscholver besluit daarop de ander te proberen van zijn vis te beroven.

Kuifaalscholvers met vis ©Lars Buckx

De eerste zeldzaamheid van de dag is binnen! De Kuifaalscholver hadden we ook wel een klein beetje verwacht deze excursie, maar de IJseend die opeens aan komt vliegen is wel een grote verrassing! Inmiddels een echte zeldzaamheid geworden en pas de eerste die ik dit jaar bij de Zuidpier zie. De vogel plonst op afstand in zee en laat zich mooi door de telescoop bekijken. Na enkele minuten heeft de vogel het wel weer gezien en vliegt verder naar het noorden, waar we haar in de nog steeds aanhoudende wolk Jan-van-Genten zien verdwijnen.

Inmiddels zijn we aangekomen bij de kop van de Zuidpier waar de Jan-van-Genten ons nog steeds om de oren vliegen. Het zijn er honderden en vrijwel allemaal adulte vogels. Het is magisch mooi om de grote aantallen rond te zien vliegen en soms met zijn allen tegelijk de zee in te zien duiken. Wat een ervaring!
Ik vertel over de vogelgriep die ook de Jan-van-Genten heeft getroffen en dat dat waarschijnlijk de reden is dat we maar weinig jonge vogels zien. Gelukkig weet een deel van de adulte vogels weer beter te worden van de vogelgriep. Bijzonder is dat de vogels die genezen van de vogelgriep soms een zwart oog krijgen, in plaats van het lichte oog dat ze normaal hebben. Toevalligerwijs blijkt er later ook een overlever van de vogelrgiep op de foto te staan!

Jan-van-Gent met zwart oog van de vogelgriep ©Lars Buckx

Naast de vele Jan-van-Genten zien we ook enkele Roodkeelduikers en Zwarte Zee-eenden vliegen en zitten er verschillende Paarse Strandlopers rond de kop van de pier.

Alle foto's van deze spectaculaire excursie zijn terug te vinden in onze online fotogallerij. Wil je ook een keer mee naar de Zuidpier? Bekijk de excursies op de website.